VAN OUDSHER BRENGT WATER VAN ALLES IN BEWEGING
Kinderen geven hun mening over Waterspeelplaats ’t Peeske
Ook in deze tweede aflevering van de rubriek BuitenSpelen Kidspanel is het woord aan de kinderen. Hoe ervaren zij een speelplek? Voldoet de speelplek aan hun wensen? En wat zou beter kunnen? Landschaps- en speelruimteontwerper Eelco Koppelaar observeert en interviewt de kinderen, waarna hij zijn bevindingen vertaalt naar concrete inrichtingstips. Speeltuinverenigingen, kinderopvang, scholen, recreatiebedrijven en gemeenten kunnen zich opgeven voor deelname aan het BuitenSpelen Kidspanel. In deze aflevering: Natuurmonumenten ’t Peeske in Beek.
Ten zuidwesten van Doetinchem ligt het natuurgebied Bergherbos,. Een schitterend bos van Natuurmonumenten, gelegen op een oude stuwwal, met vele routes om te wandelen, fietsen, paardrijden en vele andere vormen van recreatie. Aan de rand van het natuurgebied bevind zich ‘Uitspanning ’t Peeske’; een horecaetablissement, een natuurcamping en speelvoorziening. Samen met goede parkeervoorziening een aantrekkelijk start- en eindpunt van een tocht door de natuur.
Twee speelplekken
In de omgeving van het horeca-etablissement bevinden zich twee vijvers, waarvan één een waterbron is die vroeger een bovenslagwatermolen aandreef, waarmee aan het eind van de negentiende eeuw graan werd vermalen tot meel. Waar vroeger een heuse speeltuin was rondom het horeca-etablissement, zijn in de loop der jaren de meeste speeltoestellen verdwenen. Ook stroomde voorheen het water gewoon over het grasveld waardoor het enige overgebleven speeltoestel regelmatig in het water stond. Die situatie is inmiddels aangepakt; het combinatietoestel heeft een andere plek gekregen en de beek is meerin cultuur gebracht. In mei van dit jaar is er een nieuw waterspeeltoestel bij gekomen, voorzien van een waterpomp en zeven houten watertafels waarover het water naar beneden stroomt. Een klein stukje verderop in het bos bevindt zich nog een speelplek. Een plek met een heuveltje en greppel eromheen die herinneren aan een oude fortificatie van houten palissaden. Een bord geeft aan dat de beukenbomen als basis kunnen dienen om een hut te maken. Een ‘dassenburcht’ gemaakt van rioolbuizen maken de speelplaats af.
Vissen, klimmen en klauteren
Wie dacht dat het waterspeeltoestel op de meeste belangstelling van de kinderen kon rekenen, heeft het mis. De broertjes Jort en Cas (8 en 6 jaar) bijvoorbeeld komen hier juist om te vissen in de vijver. Gewapend met een bamboestokje met een touwtje eraan proberen ze de vissen te verleiden in de van huis meegenomen wormen te bijten. “Dat hebben we vanopa geleerd” geeft Jort aan. Met wat handjes visvoer lokken de broers tientallen visjes richting hun hengel, helaas willen ze niet bijten.Ook Alexander en Anna (3 en 5) geven het waterspeeltoestel niet de voorkeur. Zij spelen het liefste op het “klim-en-klautertoestel”. Ze klauteren via de verschillende bruggetjes van het ene plateau naar het anderen, en roetsjen lekker van de glijbaan. Hun vader geeft aan wel blij te zijn met de nieuwe, droge, plek van het toestel. Ook spelen Alexander en Anna graag in de grot, zoals zij de rioolbuizen noemen. Niet alleen omdat de grot zo leuk is, maar ook omdat papa dan meespeelt. “Hij is dan de grote draak”, roept Alexander. Later blijkt dat hun vader vooral meedoet vanwege het gebrek aan zitgelegenheid. Ook Lindy (9) vindt vooral het klimtoestel leuk. “Van het watertoestel word ik nat, en dat vind ik niet zo fijn”. Haar broer Sven (11) vindt het nieuwe watertoestel wel het leukste. “Lekker kliederen en bouwen”, oordeelt hij. Net als vele andere kinderen zie je hem dan ook druk in de weer met ’t zand om dammetjes te maken, zowel op de watertafels als in de beekloop. Hij is dan ook erg blij met de zandondergrond bij het waterspeeltoestel. “Het is lekker zacht aan de voeten!” Hij geeft aan dat de stenen in cement – waarmee de beekloop voor een deel mee in cultuur is gebracht – pijn doen aan de voeten. Dat kinderen het veel leuker vinden om met water én zand te spelen blijkt wel uit het gesprek met de beheerder. Hij geeft aan dat sinds de opening in mei al een paar kuub nieuw zand is aangebracht onder en rond het speeltoestel. Hier ontstaat dan ook een dilemma; een zandondergrond rondom het waterspeeltoestel, en dan regelmatig zand moeten aanvullen, of toch een ondergrond van (half)verharding.
Ergonomisch pompen
De aanwezige waterpomp is qua hoogte niet goed afgestemd op de lengte van kinderen. Zij moeten meestal boven hun macht pompen. Een volwassene in de buurt biedt dan uitkomst. Die kan wel ergonomisch verantwoord pompen. Naast de onhandige hoogte van de waterpomp is de opstelling van het waterspeeltoestel niet ideaal. Wanneer al het water dat in de eerste bak is opgeslagen, wordt losgelaten, stroomt de tweede bak aan alle kanten over. Het blijkt dat de tweede watertafel de ondiepste van allemaal is. Aangezien de opstelling custom made is, kan de beheerder hier weinig aan doen. Al met al is ’t Peeske een goed voorbeeld van een eenvoudige doch gevarieerde speelplaats. Een geslaagde speelplaats voor kinderen tot ongeveer 12 jaar. De toevoeging van het waterspeeltoestel is als formele waterspeelplaats een goede. Echter is het jammer dat er geen integratie heeft plaatsgevonden met de oude beekloop. De heuvel met daaronder het grasveld biedt juist vele kansen hiervoor. Ook had dan de cultuurhistorie van de oude bovenslagwatermolen hierin terug kunnen komen. Voor een toekomstige uitbreiding van de speelplaats is de tweede vijver een ideale plek voor spelen met water. Bijvoorbeeld middels een spel waarbij de kunst is met droge voeten de overkant te halen. Of met een kabelbaan, een idee van Sven.
Tips van Eelco Koppelaar
-
- Maak de pomp makkelijker bedienbaar voor kinderen. Dit kan onder andere door een ruime houten vlonder onder de pomp aan te brengen zodat kinderen wat hoger komen te staan.
- Pas de overgang tussen de eerste en tweede watertafel aan zodat het overstromen van de tweede tafel minder wordt. Een oplossing kan zijn om tafel te plaatsen met meer capaciteit, de uitloop van de eerste tafel kleiner maken of mogelijk de stop uit de eerste tafel verwijderen. Dit zal tevens het probleem van het uitspoelen van ’t zand voor een deel tegen gaan.
- Verdere uitspoeling van zand kan mogelijk teruggebracht worden door onder en naast de eerste drie watertafels een verharding aan te brengen. Een ondergrond van keien in cement of een vlonderdek passen goed bij de speelplek.
- Creëer in de buurt van de waterspeelplaats een wasplaats voor de handen en voeten. Dit kan in de vorm van een kraan met drukknop of met een spoelbak. Een voorbeeld kan een uitgeholde boomstam zijn zoals je veel in de bergen tegen komt.
- Ok de speelplek in het bos enkele zitaanleidingen plaatsen. Een afgevlakte boomstam als bank past hier heel goed.
- De oude ‘fortificatie’ van houten palissade herstellen als speelplek.
- Maak een vaste hut in het bos als voorbeeld en inspiratie voor de kinderen. Leg er omheen vele losse takken waarmee de kinderen kunnen slepen en bouwen.
